Quyết định bắt đầu viết sách rất đáng sợ, đặc biệt nếu bạn là người mới bắt đầu. Chúng ta thường bất an khi làm một việc mình chưa từng biết. Tương tự vậy, không chắc chắn về cách bắt đầu viết một cuốn sách, có thể khiến bạn tê liệt. Nỗi sợ bị từ chối và thất bại.
Bạn không phải là người duy nhất đối mặt với nỗi sợ khi lần đầu viết sách
- Điều gì sẽ xảy ra nếu không ai đọc nó?
- Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi viết quá chán? Mọi người có thay đổi cách nhìn về tôi hay không?
- Bạn là ai mà nghĩ rằng mình có thể viết một cuốn sách?
Những suy nghĩ này quá phổ biến. Amy Impellizzeri từng là một luật sư tố tụng doanh nghiệp khi bắt tay vào hành trình 4 năm viết cuốn sách đầu tay. Thomas Wolf từng dầm mưa và đứng rít thuốc lá cuốn để lấy hết can đảm bước vào nhà xuất bản Charles Scribner’s Sons gửi bản thảo. Sau đó cuốn “Hồi ức của dòng sông” trở thành tiểu thuyết nổi tiếng tại Mỹ, tạo sức lôi cuốn suốt 3 thập kỷ khi được chuyển thể thành phim truyền hình. Những người không chuyên và tác giả dày dặn kinh nghiệm đều lo âu như nhau. Làm thế nào để họ đối mặt vượt qua và tự xuất bản sách?
Chỉ một số ít sách lọt danh sách Best Seller của The New York Times. Tại Việt Nam số này ít ỏi hơn nhiều.
Để viết sách cần một chút kinh nghiệm viết. Nhưng mình tin rằng những người có sẵn vốn sống và tư duy làm nghề đều có khả năng biến điều đó thành hiện thực. Hàng nghìn cuốn tiểu thuyết, tự truyện được viết mỗi năm.
Mỗi người khao khát có cuốn sách của riêng mình đều biết rằng chỉ khi mình sẵn sàng, cuốn sách mới ra đời. Bài viết này chỉ ra một số phương pháp bản thân mình đã áp dụng khi thực hiện chắp bút tự truyện cho một số chuyên gia.
Các bước cơ bản để bắt đầu viết sách
Bước 1: Lập dàn ý trước khi viết cuốn sách
Bài bắt đầu từ ý, cuốn sách được tạo thành bởi dàn ý. Dàn ý cuốn sách tạo ra sự rõ ràng và định hướng cho mọi điều bạn định viết. Đó cũng là bản đồ giúp bạn đi đúng hướng. Cũng như đảm bảo rằng tất cả các ý tưởng của bạn đang đi theo một dòng chảy tự nhiên. Một tác dụng hiển nhiên là dàn ý giúp bạn viết nhanh hơn rất nhiều.
Khi gặp khó khăn hoặc bị gián đoạn. Bạn luôn có thể quay lại dàn bài của mình để tìm nội dung tiếp theo. Bất kể bạn viết sách dài 100 trang hay 300 trang. Dàn ý sẽ giúp bạn nhìn thấy bức tranh tổng thể.
4 bước để tạo dàn ý khi viết sách:
- Brainstorm: Liệt kê mọi suy nghĩ và ý tưởng bạn muốn trong cuốn sách của mình.
- Tổ chức: Quy hoạch tất cả các ý tưởng có liên quan tới nhau.
- Sắp xếp: Đưa các ý tưởng thành các mục từ tổng quát đến chi tiết.
- Phân nhánh: Tạo tiêu đề các bài nhỏ. Sắp xếp đâu là ý lớn, đâu là ý nhỏ. Từ đó xác định các chương/hồi.
Dàn ý là nơi bạn muốn suy nghĩ và trình bày trong tất cả các chương. Cũng như ghi lại một vài ghi chú về những gì mỗi chương đề cập. Trong suốt quá trình viết vì bạn sẽ không phải suy nghĩ nhiều về những gì mỗi chương sẽ chứa.
Bước 2: Chuyển sang trạng thái chạy bộ
“Hầu hết những người chạy bộ chạy không phải vì họ muốn sống lâu hơn. Mà vì họ muốn sống trọn vẹn. Ngay cả khi ta chỉ định sống cho qua ngày đoạn tháng. Vẫn sẽ tốt hơn nhiều nếu sống những năm tháng ấy với những mục đích rõ ràng và sống động trọn vẹn thay vì bối rối hoang mang. Và tôi tin rằng chạy bộ giúp ta làm được điều đó”. Trong cuốn Tôi nói gì khi nói về chạy bộ, Murakami Haruki viết như vậy.
Mấu chốt của giai đoạn sản xuất nội dung cuốn sách cũng tương tự. Thả lỏng để viết hay viết để mà viết. Tất cả những nhà văn thành công nhất đều nói rằng khi họ viết sách, họ rơi vào trạng thái “tuôn trào”. Đây là trạng thái viết cho phép các từ ngữ được thoát ra khỏi não cũng như ngữ nghĩa mà xã hội đang gán cho chúng.
Nếu bạn là người mới bắt đầu và gặp khó khăn ngôn từ. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tìm ra từ để viết. Tôi khuyên bạn nên thay đổi trạng thái của mình bằng cách thay đổi sinh lý hoặc sự tập trung:
- Đứng dậy và đi dạo.
- Tập thể dục nhẹ nhàng.
- Ngồi thiền trong 15 phút và tĩnh lặng tâm trí của bạn.
- Làm điều gì đó khiến bạn cảm thấy thoải mái và tràn đầy năng lượng.
- Đọc sách trong 30 phút.
Khi bạn ở trong trạng thái tốt hơn, hãy bắt tay vào viết lại cuốn sách. Hãy để ý xem mọi chuyện đã trở nên dễ dàng hơn bao nhiêu khi bạn thả lỏng bản thân và cảm thấy tốt hơn.
Bước 3: Sử dụng đồng hồ đếm ngược khi viết bản thảo
Như đã đề cập bên trên, bạn sẽ không thể xuất thần nhập quý để viết ra một cuốn sách hoàn hảo ngay lần viết đầu tiên. Mối bản thảo là một quá trình viết, sửa liên tục. Một trong những chiến lược yêu thích của tôi khi viết bản thảo cuốn sách của mình là sử dụng đồng hồ bấm giờ.
Ví dụ, bạn đặt thời gian đếm ngược trong 45 phút. Nó sẽ tạo ra cảm giác cấp bách trong bạn để viết càng nhiều càng tốt trong khoảng thời gian ngắn ngủi đó. Bằng cách này, bạn sẽ cho ra đời rất nhiều bài viết và ngạc nhiên trước những gì đến từ bên trong.
Đừng lo lắng về bất kỳ lỗi hoặc sai lầm nào bạn mắc phải. Đây là bản thảo. Bạn có thể quay lại và sửa nó. Tôi nhận thấy điều này có hiệu quả đáng kinh ngạc đối với những người viết sách, đặc biệt là đối với những người mới bắt đầu.
Bạn có thể tham khảo thêm 5 phương pháp tạo động lực khi viết sách mình đã áp dụng!
Bước 4: Biên tập
Khi bạn đã hoàn thành bản thảo của cuốn sách, bước tiếp theo là biên tập. Bạn cần tự mình chỉnh sửa và đọc lại. Hoặc thuê người khác để giúp bạn việc này, vì họ có thể sẽ tìm thấy những thứ mà bạn đã bỏ lỡ.
Ngày nay, bạn có thể tìm thấy nhiều người chỉnh sửa và hiệu đính trên Fiverr hoặc UpWork với giá không đắt. Ngoài ra, bạn có thể nhờ người khác đánh giá sách của bạn và đưa ra phản hồi. Điều này rất hữu ích để giúp đảm bảo rằng sách có giá trị đối với độc giả mục tiêu.
Hãy chọn lựa những người đọc theo hai nhóm:
- Có chuyên môn về lĩnh vực bạn đang viết trong sách
- Người thích đọc sách đơn thuần.
Bước 5: Chọn tiêu đề sau khi viết sách
Bạn có thể thắc mắc vì sao điều này lại nằm ở khu vực cuối bài. Hầu hết mọi người đều cố gắng nghĩ ra một tiêu đề thật kêu để bắt đầu thật sự ngồi xuống viết. Nhưng thực tế bạn chỉ có thể đặt tên cuốn sách sao cho hay và thật sát nghĩa khi đã viết xong.
Nếu đặt tiêu đề từ đầu, nhiều khả năng đó không phải là một tiêu đề phù hợp. Không đặt tiêu đề cho cuốn sách của mình cho đến khi viết xong và đã chỉnh sửa nó.
Lý do chính cho điều này là vì có rất nhiều thứ có thể thay đổi. Từ ý tưởng đến phác thảo của bạn đến thành phẩm. Hãy viết sách và sau đó tạo ra một tiêu đề hấp dẫn thực sự bao hàm và bán được nội dung của sách.
Dưới đây là mẹo tổng thể của chúng tôi để chọn tên sách:
- Rõ ràng và ngắn gọn về thứ người đọc của bạn sẽ nhận được.
- Viết 5-10 tiêu đề chính và sau đó thu hẹp nó.
- Đẩy những tiều đề đó ra cộng đồng để nhận phản hồi (trong các nhóm viết hoặc cho bạn bè/gia đình).
- Nên tạo thêm tiêu đề phụ (sub-title). Và chỉ tạo tiêu đề phụ sau khi bạn có tiêu đề chính.
- Nếu có thể, hãy sử dụng các từ khóa mà mọi người tìm kiếm trên mạng.
Bước 6: Gửi đọc thử và nhận phản hồi
Không phải tất cả các cuốn sách đều cần điều này. Nhưng nếu bạn có thời gian rảnh rỗi, điều này có thể nâng cấp đáng kể cuốn sách của bạn.
Điều bạn cần là một nhóm người phù hợp với đối tượng mục tiêu của cuốn sách. Những người sẵn sàng đọc qua cuốn sách của bạn, và đưa ra phản hồi về cuốn sách đó.
Những người này được gọi là độc giả beta. Họ đọc cuốn sách của bạn và đưa ra phản hồi cho bạn dưới góc độ first impress (ấn tượng đầu tiên). Điều này rất hữu ích vì thật khó để tác giả hay các biên tập viên đọc cuốn sách như thể chưa từng biết nội dung của nó trước đây.
Lời cuối
Có rất nhiều người muốn biết cách viết sách và chắc chắn, họ đã đọc, đã tìm kiếm cách thức nhưng họ đã trì hoãn việc viết. Và vì vậy, họ chưa bao giờ hoàn thành cuốn sách của riêng mình. Hãy thoát ra khỏi quán tính của riêng bạn và chia sẻ những món quà trị với thế giới.
Oreka.Builder mang tới dịch vụ Xuất bản Sách đã giúp nhiều tác giả sở hữu cuốn sách của riêng mình. Chỉ cần bạn có một ý tưởng, chúng tôi có thể đồng hành và hỗ trợ bạn kiến tạo sản phẩm cuối. Điều tuyệt vời là, chúng ta đang sống trong một thế giới mà giờ đây ai cũng có thể viết và tự xuất bản cuốn sách của riêng mình.
